Երևանի Շենգավիթ համայնքում գտնվող Կարմիր բլուր ամրոցը Հայաստանի այն հազվագյուտ հուշարձաններից է, որի պեղումները կարող են մեզ տեղեկություններ տալ մ.թ.ա. 15-րդ դարից մինչև 7-րդ դարի Հայաստանի պատմության մասին: Սակայն դեռևս լիովին չպեղված հուշարձանի տարածքում արդեն 25 տարի է կուտակված է մեծաքանակ շինարարական աղբ: Մինչ այսօր էլ պետության կողմից ֆինանսական միջոցներ չեն տրամադրվում տարածքը մաքրելու համար: Ավելին, աղբի կուտակման գործընթացն այսօր էլ ակտիվորեն շարունակվում է, քանի որ այս պահին որևէ իրական վերահսկողություն այնտեղ չկա:
“Գեոդեզիական տարածքը պահպանվում է պետության կողմից”,- ամրոցի մուտքի մի գունաթափված սյան վրա գրված այս խոսքերից բացի որևէ ապացույց չկա, որ ընդհանրապես այնտեղ ինչ-որ պահպանություն է իրականացվում: Անծանոթ մարդը որևէ կերպ չի էլ կարող գլխի ընկնել, թե ինչ մշակութային անգնահատելի արժեք է ներկայացնում այդ տարածքը: Շատերը Կարմիր բլուրը համարում են գիշերային հանդիպումների և հարաբերություններ պարզելու հրաշալի վայր, իսկ որոշ մարդիկ բլուրի Հրազդան գետին հարող հատվածը օգտագործում են գյուղատնտեսական նպատակներով:
Տարածքում վերահսկողություն հաստատելու համար առնվազն այն պետք է պարսպապատել, սակայն այդ խնդիրն էլ դեռ բաց է մնում, քանի որ տարածքով պետք է անցնի Արգավանդի խճուղուց դեպի ձիարշավարան տանող ճանապարհը: Ճանապարհի կառուցումը թույլ կտա բեռնափոխադրումներ անել օդանավակայանից ու մարզերից`շրջանցելով քաղաքի կենտրոնը: Սակայն պարզ չէ բլուրով անցնող հատվածը լինելու ճանապարհ, թե՞ էստակադա, և հետևաբար էլ ինչ կորուստներ է կրելու հուշարձանը այն կառուցելու պարագայում: Ճանապարհը անցնելու է բլուրի այն հատվածով, որ դեռևս պեղված չէ:
Այսքանով բլուրի հետ կապված խնդիրների շարքը չի ավարտվում: Արդեն 3 տարի է փակված է բլուրի հարևանությամբ գտնվող փոքրիկ թանգարանը: Դեռ 1930-ական թ-ին կառուցված և իրականում արտաքինից թանգարան չհիշեցնող հողաշեն այս կառույցի տանիքը փլուզվել է, և այնտեղ պահվող բոլոր նյութերը տեղափոխվել են Էրեբունի թանգարան:
Այսպիսով մեր պատմության շատ մանրամասներ իր մեջ ամփոփող այս հուշարձանը, որն ի դեպ նաև շատ տուրիստների ուշադրությունը կարող էր իր վրա բևեռել, անտարբերության է մատնված մեր բոլորի կողմից:
Սիրում ենք ամեն տեղ հայտարարել, որ մենք շատ հարուստ մշակույթի կրողներ ենք: Իսկ ի՞նչ պիտի պատասխանենք, եթե օտարերկրացին հարցնի, թե ինչ ենք անում պահպանելու մեր մշակութային արժեքները:
Աստղիկ Խաչատրյան
No comments:
Post a Comment